Gebelikte Takibim Nasıl Olacak?

 

 

Sayın Anne ve Baba adayları. Gebelik takibim için bir takip defteri hazırlamaktayım. Bu kafanızdaki gebelik takibiyle ilgili genel tabloyu oluşturacaktır. Aşağıda o defterin siteye koymaya uygun hallini görebilirsiniz. Okumanızı şiddetle öneririm.  

 

 

 

*Bu fasikül gebelik takibi ile ilgili asgari bilgileri içermektedir. Amaç anne ve baba adayının aklında gebelik takibi ile ilgili bir tablo oluşması ve asgari bilgilerin edinilmesidir. Daha detaylı bilgileri muayeneler sırasında doktorunuzdan alabilirsiniz. Ayrıca gebelik takibinde bir standartizasyon yakalamak ve eksiksiz bir takip programını adım adım uygulamak hedeflenmiştir.

Sağlıklı, mutlu bir gebelik ve doğum süreci geçirmenizi dilerim.

 

GEBELİK BOYUNCA MUAYENELERİNİZ

(AKSİ BİR DURUM OLMADIKÇA BU ŞEKİLDE OLACAKTIR)

*Rutin tetkikler: Tam kan sayımı, Tam idrar tetkiki, TSH, AST, ALT, AKŞ, ferritin, TORCH PANELİ, Hepatit B, Hepatit C ve HIV taramaları, VDRL, Vitamin değerleri (folat, B12,D...)

 

** NIPT testi: Anne kanında bebek DNA sı aranarak yapılan ve Down Sendromunu %99 gösteren bir tarama testidir. Gerekli görüldü ise önerilir. Doktorunuza danışınız .Yazının ilerleyen bölümlerinde bilgilendire mevcuttur. Okuyunuz.

 

Doğumunuz normal şartlarda 37 hafta ile 42 hafa arasında olabilir. 37'den önce olması erken doğum olarak kabul edilir. 40 hafta dolmasına rağmen doğum gerçekleşmez ise belirli bir süre daha beklenebilir. Bu süre içerisinde en az haftada 2 defa muayene olmanız gerekir.

Riskli gebeliklerde takip programları tamamen farklıdır.

 

İLK MUAYENE – ORTALAMA 7. HAFTA-

 

Adet gecikmesinden (4-5 Hafta ) 7-8 Haftaya kadar bir aralıkta yapılır.

 

Şu soruların cevabı alınması gerekir:

 

-Rahim içi bir gebelik mi, dış gebelik mi?

 

- Kalp atışı var mı?(6 Haftadan sonra)

 

-Gebelik tekil mi çoğul mu?

 

-Düşük tehlikesi var mı?

 

-Gebelik dışında jinekolojik problem var mı? (Over kisti, Myom, vs...)

 

 

Bu sorunların cevaplarının tamamı olumlu ise ek muayeneye gerek kalmaz. Dış gebelik, kalp atışının duyulamaması, düşük tehlikesi gibi durumlarda daha sık muayene gerekebilir.

Son adet tarihine göre hesaplanan hafta ile ultrasonra saptanan hafta birbiriyle uyumlu olmayabilir. Gebelik sağlıklı ise bu erken veya geç yumurtlamadan dolayı meydana gelir. Tekrar hesap yapılarak beklenen doğum tarihi ve gerçek hafta tayin edilir.

 

Planlanan gebeliklerde folik asit önceden başlanmıştır. Başlanmamışsa bu muayenede başlanır. Folik asit bebeği nöral tüp defektlerine karşı korur.

 

Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

 

-Rutin kan ve idrar tahlilleri yapılır.

 

Son 1 sene içinde smear alınmadıysa Pap-SMEAR Testi yapılır.

 

İKİNCİ MUAYENE –11-13 HAFTADA

 

Bu haftada günümüz koşullarında bebeğiniz ile bir çok konu açıklığa kavuşur. Bir kısım anomali bu haftada anlaşılabilir. Cinsiyet tahmini %80 doğrulukla yapılır. Down sendromu tarama testi olan ikili tarama testi yapılır. Bu test şu 3 parametrenin kombinasyonu ile yapılır.

1- Ultrasonda ense kalınlığı ölçümü

2- Kanda HCG değeri

3- Kanda PAPP-A değeri

 

Bu değrlerin kombinasyonu ile down sendromu için bir risk oranı elde edilir.

 

Bu haftadaki muayenede bebeğin hatları artık belirgindir. Ultrasonda kolları bacakları baş ve vücudu aile tarafından ayırt edilebilir. Bebek 5-6 cm uzunluğundadır.

 

-Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

Multivitamin ve annede eksik olan vitaminler takviye olarak başlanabilir.

Vücutta gebeliğe bağlı çatlaklar oluşturmaması için gerekli kremler bu haftada başlanabilir...

 

 

GEBELİKTE TARAMA TESTLERİ

 

Rutin ultrason takibi ile bebekteki yapısal anomalilerin tamamının belirlenmesi mümkün değildir. Serebral palsi, otizm, zeka düzeyi, görme ve duyma yetisi, genetik hastalıklar ve pek çok sendrom ultrason ile belirlenemez.

 

Bu nedenle herhangi bir risk faktörü olmayan gebelere tarama testleri, tarama testleri ile yüksek riskli olduğu saptanan gebelere ise kesin tanı testleri uygulanır. Benzer şekilde yüksek risk grubunda olan (geçmiş gebeliklerinde anomalili bebek doğurmuş, ailesinde kalıtsal geçiş gösteren hastalık öyküsü olan, birinci derece akrabalarında şeker hastalığı olan, anne ve/veya babada kalıtsal bir gen hastalığı olan ya da taşıyıcılığı olan) gebelerde tanı testlerine başvurulur.

 

Gebelik sırasında en çok başvurulan tarama testleri kromozom anomalilerinin taramasında kullanılan testlerdir. İlk trimester tarama testi veya daha çok bilinen adı ile ikili tarama testi; anne rahmindeki bebekte, kromozom bozukluklarından Down sendromu ve Trizomi 18 'in (18. kromozomdan bir tane fazla olması) taranması amacı ile uygulanan bir testtir.

 

Down sendromlu bebeklerin yaklaşık %60'ında saptanabilir ultrason bulguları vardır. Geri kalan kısmında ise ultrason bulguları tamamen normal olabilir. Bu nedenle bu grubun yakalanmasında ilk ikili tarama testi uygulanması önemlidir.

 

İkili tarama testi; ultrasonografi ile nukal saydamlık ölçümü (ense kalınlığı, ense saydamlığı, NT) ve anne adayının kanında iki hormon değerinin (HCG ve PAPP-A) incelemesidir. Bu test için ense kalınlığı gebeliğin 11-14. haftaları arasında, ultrasonografi ile fetus (anne karnındaki bebek) sırtüstü yatar pozisyonda yatarken ölçülür. Hamile anneden alınan kan örneğinde HCG ve PAPP-A hormonlarına bakılır. İkili tarama testi ve tecrübeli bir ölçüm ile Down sendromu olan bebeklerin %90'a yakın bir kısmı tespit edilebilir.

 

16-20. gebelik haftalarında Down sendromuna yönelik yapılan ikinci trimester tarama testlerinde (üçlü ve dörtlü tarama testleri) bu oran daha düşüktür. (Üçlü test için %60-65 , Dörtlü test için %72-75'dir.)

 

Eğer anne adayı 11-14. gebelik haftasında başvurmuş ise öncelikle ikili tarama testi yapılmalıdır. Eğer anne adayı geç başvurmuş ve ikili tarama testini kaçırmış ise üçlü veya dörtlü tarama testlerinden birinin yaş ayrımı olmaksızın yapılması önerilir. Tarama testlerinin ardışık yani arka arkaya yapılması önerilmez. Yapılan tarama testlerine göre pozitif (riskli) olan gebeler için perinatoloji uzmanı değerlendirmesi önerilebilir.

 

Test sonuçları olumlu (düşük riskli) çıksa da bebeğin Down Sendromuyla ya da başka bir kromozom bozukluğuyla dünyaya gelmesi yönünde ufak bir olasılık da mevcuttur. Gebelikteki tarama testleri (ikili veya dörtlü tarama testleri) sağlıklı bir bebek dünyaya getireceğinizin garantisi değildir. Bebekte Down sendromu ya da başka bir kromozomal bozukluk olup olmadığı ileri testlerle (CVS -11-14 hafta-, amniyosentez -16-22 hafta-) kesin biçimde saptanır.

 

2011 yılında itibaren 10. gebelik haftasından itibaren anne kanında saptanabilen fetal DNA'nın ayrıştırılması ve miktarını değerlendirilmesine dayalı testler (NIPT) ile kromozom anomalileri için tarama yapılabilir hale gelmiştir. Özellikle Down sendromu için %99'un üzerinde doğruluk payı vardır. Bu konu ile daha detaylı bilgiyi hekiminize danışabilirsiniz. Gebelikteki tarama testleri sonuçları kesin tanıyı değil, olasılığı yansıtır. Artmış risk söz konusu ise kesin tanı için ileri testlerin yapılması gerekir. (DETAYLI USG TARAMASI İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİ DÖRDÜNCÜ MUAYENE SAYFASINDADIR)

 

ÜÇÜNCÜ MUAYENE -16. HAFTA-

 

-Bebeğin büyümesi, suyu plesentanın yerleşimi değerlendirilir.

 

-Cinsiyet %100 doğrulukla söylenir.

 

-Anne adayı ikili test yaptıramamışsa 3'lü veya dörtlü tarama testi yapılır.

 

-Bu haftada demir takviyesi başlanır.

 

-Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

DÖRDÜNCÜ MUAYENE -20-22 HAFTA -

 

Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

 

Bu haftada bebeğin detaylı olarak incelendiği detaylı obstetrik ultrason taraması yapılır. Bebeğin baştan ayağa kadar organları incelenir.

 

 

Fetal anomali taraması vücudun herbir parçasının detaylı olarak incelendiği bir ultrason işlemi olup deneyimli kişiler tarafından yapılmalıdır. Bu ultrasonda elde edilen görüntüler ile vücut parçaları değerlendirilirken, renkli görüntüler (DOPPLER) ile bebeğin ve annenin kan dolaşımı ölçümleri yapılarak ilerde bebekte oluşabilecek plasenta yetmezliği ve fetal büyüme geriliği ile ilgili ipuçları aranır. Özellikle beyin, yüz, omurga, kalp, karın duvarı, mide, barsaklar, böbrekler, kol-bacak ve parmaklar dikkatle incelenir. Eğer herhangi bir anormallik saptanırsa da bu bulguların anlamı, hangi riskleri artırdığı, bebeğin sağlığı üzerinde nasıl bir etki olabileceği konusunda aile ayrıntılı olarak bilgilendirilir. Eğer gerekirse daha ileri tetkikler planlanır, tanı kesinleştirilir ve aileye izleyebileceği yollar hakkında bilgi verilir.

 

17-23. gebelik haftalarında normal görülüp ilerleyen gebelik haftalarında ultrasonografik olarak belirgin hale gelebilen anomaliler olabilir. Bu nedenle düzenli aylık muayeneleri ihmal etmemekte fayda vardır. Buna karşılık 18-22. gebelik haftalarında sorun gibi görülen ve gebeliğin ilerleyen haftalarında kaybolan ultrason bulguları da olabilir. Bunlar da bebek gelişiminin doğal seyri sırasında rastlanabilen ultrason bulgularıdır.

 

Bu ultrasonun Down sendromunun tanısı için olmadığı ve Down sendromunun %100 ancak Amniyosentezle teşhis edilebileceğini aile bilmelidir...

 

NOT: Ultrason bulguları ile Down sendromlu fetüslerin %70'i, Trizomi 13-18'li fetüslerin ise %90-95'i şüphelenilmekte ve gerekirse amniyosentezle doğrulanmaktadır. Ultrasonda belirtilen belirteçlerin izlenmemesi bebeğin kromozom anomalili olmadığını %100 ekarte ettirmemektedir. Yapılan detaylı ultrasonda kalbin dört odası ve çıkışlarının değerlendirilmesi ile tüm doğumsal kalp anomalilerinin yaklaşık %70'i tespit edilebilmektedir. Doğumda izlenebeilecek sakatlıkların yaklaşık %70'i detaylı USG de tespit edilebilmektedir.

 

 

 

NOT: Bu haftadan, 30. haftaya kadar olan dönem normal (vajinal) doğum ile ilgili bütün soru ve sorunları çözmek için en ideal dönemdir. Gebeliğin ilk yarısındaki sorunlar bitmiş, taramalar bitmiştir. Gebeliğin son dönemindeki ağırlaşmalar henüz başlamamıştır. Doktorunuzla bu konuları konuşmanızı ve sorun varsa çözmeye vakit ayırmanızı öneririm. Korkularınızı, çekincelerinizi doktorunuzla konuşarak yenmelisiniz. Ortak bir dil kullandığınızda herşey daha kolaylaşacaktır.

 

BEŞİNCİ MUAYENE (24-28 HAFTA)

 

Bu haftada 75 gram OGT yani bilinen adıyla şeker yükleme testi yapılır.

Şeker testi anormal çıkan gebeler anormallik derecesine göre diyete ve günlük hayatının düzenlenmesine yönlendirilir.

Aşırı yüksek sonuçlarda insülin ile şeker regülasyonu gerekir .

Ek olarak tam kan sayımı ve tam idrar tetkikleri değerlendirilir.

Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

 

-Uterin arter doppleri gerekirse tekrarlanır.

 

ALTINCI MUAYENE -32 HAFTA -

 

-Bebeğin büyümesi, suyu, boyu kilosu değerlendirilir.

-Kordon ve gerekirse beyin kan akımları incelenir.

 

Fetal biyofizik profil denilen bebeğin iyilik halini gösteren bulgular değerlendirilir.

Kan sayımı idrar tetkiki yapılır.

Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

Anne çalışıyor ise analık izni için raporu çıkarılır. (8 hafta doğum öncesi iznine çıkabilir veya 5 haftaya kadar olan kısmını doğum sonrasına aktarır.)

 

YEDİNCİ MUAYENE -34-35 HAFTA -

 

Bebeğin büyümesi, suyu, boyu, kilosu değerlendirilir.

Kordon ve gerekirse beyin kan akımları incelenir.

Fetal biyofizik profil denilen bebeğin iyilik halini gösteren bulgular değerlendirilir.

Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

 

SEKİZ, DOKUZ ON VE ONBİRİNCİ MUAYENELER -- 37-38-39-40 . HAFTALAR --

 

-Bebeğin büyümesi, suyu, boyu, kilosu değerlendirilir.

 

Kordon ve gerekirse beyin kan akımları incelenir.

 

-Bebeğin pozisyonu, duruşu değerlendirilir.

 

 

Fetal biyofizik profil denilen bebeğin iyilik halini gösteren bulgular değerlendirilir.

NST çekilerek bebeğin kalp atışları ve rahim kasılma durumu değerlendirilir.

Annenin kilosu ve tansiyonu değerlendirilir.

Bu haftalarda doğum olabilir. Acil durumlar hakkında aile bilgilendirilir.

40 HAFTADAN SONRA

 

Normal (vajinal) doğum bekleniyor ise muayeneler sıklaşır. Tercihen haftada en az iki defa muayene edilir. Bunun sebebi bazı risklerin (mekonyum aspirasyonu, anne karnında bebeğin kaybı) artmasıdır. Biyofizik profil değerlendirilir ve buna göre muayene aralıkları ayarlanır.

Dünyada mutabakata varılmış bir bekleme süresi yoktur. 40 ila 43 hafta arasında beklemeyi öneren çeşitli ekoller bulunur. O yüzden her doktorun kendine göre bir bekleme süresi olur. Ben 40 hafta dolduktan sonra 10 gün bekliyorum (41 hafta 3 gün). Hala doğum olmaz ise hastaneye yatış öneriyorum. Doğumu başlatan yöntemler ve ilaçlar kullanarak doğumun gerçekleşmesini sağlıyoruz.

 

DAHA ÖNCE SEZERYAN OLANLAR

 

1- 39-40 Hafta arası planlı olarak sezeryan yapılabilir.

 

2- Annenin kasılmalarının başlaması beklenerek sezeryan yapılabilir.

 

2-Sezeryan sonrası vajinal doğum (SSVD). Bu durum için gerekli kriterler karşılanıyor ve aile riskleri biliyor ise SSVD yapılır.

 

-- DETAYLARI DOKTORUNUZA DANIŞINIZ.

 

SON SÖZ

 

Tüm Bu muayenelerin amacı olası problemleri tespit etmektir. Bir gebelikte problem olma olasılığı yaklaşık %5'tir. Biz o %5 i yakalamak için uğraşıyoruz. Yakaladığımızda gerekli yönlendirmeleri yapıyoruz. Anne ve/veya bebeğin sağlığını veya hayatını tehdit eden bir durum varsa müdahil oluyoruz. Bunlar yoksa ki büyük olasılıkla böyle olacak, herşeyi akışına bırakıp doğumu bekliyoruz. Unutmayın: Doğum bir bırakma ve sabır işidir.


Randevunuzu Planlayın

Aşağıdaki bilgileri doldurun, ekibimiz en kısa sürede size ulaşarak randevunuzu onaylayacak.

,