Ürojinekolojiye Genel Bakış

ÜROJİNEKOLOJİ NEDİR?

Kadınlarda; pelvik taban bozukluklarının tedavisi ile ilgilenen tıp dalına “ürojinekoloji” adı verilmektedir. Özgün olarak pelvik taban bozukluklarına bağlı sorunların tedavisinde uzmanlaşmış kadın hastalıkları ve doğum doktoru ise “ürojinekolog” olarak tanımlanır.

 

Pelvik taban bozuklukları nelerdir?

Pelvik taban; pelvis içinde yerleşmiş olan organları yani mesaneyi, rahim yani (uterus), vajeni ve rektumu alttan destekleyen kaslar, bağlar, faysalar ve sinirlerdir. Özellikle pelvik tabanın bu iç içe geçmiş kompleks yapısı, sadece organları yerlerinde durması için desteklemekle kalmaz; aynı zamanda onların görevlerini yerine getirmelerinde esas rolü oynar. Pelvik tabanda bu entegrasyon bozulursa, mesane veya bağırsak kontrolünün bozulması, idrar veya dışkı kaçırma, pelvik organlarda sarkma, işemede güçlük, pelvik ağrı ve seksüel sorunlar ortaya çıkabilir.

 

İDRAR KAÇIRMA (İNKONTİNANS)

“İnkontinans” bir kişinin idrarını isteğine bağlı olarak tutamaması ya da mesane kontrolünü sağlayamaması durumudur. Toplum içinde oldukça sık görülen bir sorun olmakla birlikte, idrar kaçırma doğal yaşlanma sürecinin bir parçası ya da sonucu değildir. Bu nedenle, eğer idrar kaçırıyorsanız bununla yaşamak zorunda değilsiniz! Tedavi seçeneklerini tartışmak için hekiminize başvurunuz.

 

İDRAR KAÇIRMA TÜRLERİ NELERDİR?

İdrar kaçırmanın farklı türleri vardır ve bunların tümü farklı belirtilere neden olur. En sık görülen üç idrar kaçırma türü şunlardır:

Stres tipi idrar kaçırma: Stres tipi idrar kaçırma, gülme, öksürme, hapşırma ya da karın içinde basınç artışına neden olan başka olaylar esnasında görülen idrar kaçırmaya denir. Kadınlarda, özellikle de doğum yapmış kadınlarda en sık görülen idrar kaçırma türü budur.

Sıkışma tipi idrar kaçırma: Sıkışma tipi idrar kaçırmada, hasta aniden çok şiddetli bir idrar yapma isteği duyar. Sıklıkla “sıkışma” hissi o kadar güçlüdür ki, hasta tuvalete yetişemez.

 

Karışık tip idrar kaçırma: Karışık tip idrar kaçıran hastalarda, her iki idrar kaçırma türünün özellikleri de birarada görülür.

 

İDRAR KAÇIRMA TANISI NASIL KONUR?

İdrar kaçırmanın tanısının konulması ve türünün anlaşılabilmesi için, ilk görüşmede, hastanın hikayesi, fizik muayenesi ve idrar tahlili yapılır.

Mesane günlüğü: Hekiminiz sizden, idrar sıklığınızı ve türünüzü anlayabilmek için, günün hangi saatlerinde ve hangi olaylardan sonra idrar kaçırdığınızı anlayabilmek için bir günlük doldurmanızı isteyebilir. Bunun için size hazırlanmış matbu bir form verecek ve bir sonraki vizite kadar doldurmanızı isteyecektir.

Pelvik muayene: İdrar kaçırma ile birlikte sıklıkla pelvik organlarda da sarkma olabilir. Bunun anlaşılabilmesi için, hekiminiz size vajinal muayene yaparak rahim, idrar kesesi ya da rektum gibi organlarınızda sarkma olup olmadığını değerlendirecektir.

Stres test (öksürük stres testi – öksürük testi): Stres tipi idrar kaçırmanın tanısı, öksürerek oluşurulan stres esnasında idrar kanalının ağzından idrar kaçırmanın gözle görülmesine dayanır. Öksürük esnasında karın kaslarımızı kastığımız için karın için basıncımız artar, bu da idrar kaçağına yol açar. Bu test için hastanın idrara sıkışık olarak başvurması gerekir. Hekiminiz sizi jinekolojik pozisyonda muayene masasına hazırladıktan sonra, idrar kanalınızı çıkışını gözünüzle gözleyerek sizi öksürtecektir, test bundan ibarettir.

İşeme sonrası kalan idrar miktarı: Taşma türü idrar kaçırma denilen, mesanenin işeme esnasında tam boşaltılamamasına bağlı olarak taşması şeklinde oluşan kaçırmalarla ayrımın yapılabilmesi için, tuvalete gidip idrarınızın tamamını yaptıktan sonra kalan idrar miktarı ultrasonla ölçülecektir.

İdrar kültürü: İdrar yolu enfeksiyonu da idrar kaçırmaya neden olacağından, mutlaka kültür alınarak bu dışlanmalıdır.

Pamuklu çubuk testi (mesane boynunun aşırı hareketliliği testi) (Q-tip testi): Muayene esnasında idrar kanalınızın çıkış kısmına yerleştirilecek bir pamuklu çubuk yardımıyla, cerrahi yöntemle düzeltilebilecek bir aşırı hareketlilik olup olmadığı değerlendirilir. Bu test eskiden en sık kullanılan yöntemken, artık eskisi kadar uygulanmamaktadır.

Ürodinami: Ürodinaminin, diğer adıyla işeme testinin idrar kaçırmanın tanısındaki yeri tartışmalıdır. Günümüzde, stres tipi inkontinansın tanısı için başlangıç aşamasında işeme testi yapılması önerilmemektedir. Ancak bazı durumlarda bu test gerekli olabilir:

Muayene ve fizik muayeneye rağmen üriner inkontinans tipi belirlenemiyorsa

Hastanın semptomları fizik muayene bulgularıyla uyuşmuyorsa

Hasta tedaviden fayda görmüyorsa

Tanının objektif olarak doğrulanmasının gerektiği bir klinik araştırma durumu söz konusuysa

Cerrahi girişim planlanıyorsa bazı durumlarda gerekebilir ancak bu son endikasyon tartışmalıdır.

Ürodinamik inceleme zaman alıcıdır, aşırı maliyetlidir ve cerrahi kararını etkileyip etkilemediği tam olarak bilinmemektedir. Yani ürodinamisi negatif olsa dahi bir hasta ameliyattan yarar göreceğinden, uygulaması gereksiz kalabilmektedir.

İDRAR KAÇIRMA TEDAVİLERİ

İdrar kaçırmanın tedavisi, türlerine göre değişir. Temel olarak özetleyecek olursak, sıkışma tipi idrar kaçırmanın asıl tedavisi mesaneyi gevşeten ilaçlar, stres tipi idrar kaçırmanın asıl tedavisi ise mesaneye anatomik destek sağlayan ya da idrar çıkışını sağlayan dokulardaki hasarların onarılması yani cerrahi yöntemlerdir. Mesane kaslarını gevşetmek üzere elektrik stimülasyonu uygulamak ülkemizde sık kullanılan bir yöntem değildir.

İdrar kaçırmanın azaltılması için alınacak önlemler yerine getirildiğinde hala tedavi olmadıysanız, hekiminiz sizdeki idrar kaçırma türüne göre gerekli tedaviyi uygulayacaktır.

 


Randevunuzu Planlayın

Aşağıdaki bilgileri doldurun, ekibimiz en kısa sürede size ulaşarak randevunuzu onaylayacak.

,